Trong hoạt động xuất khẩu, vận đơn là một trong những chứng từ quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến việc giao nhận hàng hóa và thanh toán giữa các bên. Trong đó, hai loại vận đơn phổ biến được sử dụng là SWB (Sea Waybill) và OBL (Original Bill of Lading). Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp – đặc biệt là các đơn vị mới bắt đầu xuất khẩu – vẫn thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm này.
Vậy SWB là gì? Khác gì với OBL? CK Logistics sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng hai loại vận đơn này để có thể lựa chọn phù hợp theo từng lô hàng cụ thể.
1. SWB (Sea Waybill) – Vận đơn không lưu thông
SWB là viết tắt của Sea Waybill, hay còn gọi là vận đơn đường biển không lưu thông. Đây là loại vận đơn không có giá trị chuyển nhượng và không đại diện cho quyền sở hữu hàng hóa. Điều này có nghĩa là người nhận hàng (consignee) không cần trình bản gốc của vận đơn để nhận hàng tại cảng đến.
Đặc điểm của SWB:
- Không yêu cầu gửi bản gốc cho người nhận
- Thủ tục lấy hàng nhanh chóng, chỉ cần chứng minh đúng người nhận
- Không thể chuyển nhượng cho bên thứ ba
- Thường được phát hành dưới dạng bản mềm (PDF)
Khi nào nên dùng SWB?
- Khi bên mua và bên bán có mối quan hệ tin tưởng, giao dịch quen thuộc
- Khi hàng hóa đã được thanh toán đầy đủ hoặc không yêu cầu kiểm soát chặt quyền sở hữu
- Khi muốn tiết kiệm thời gian và chi phí chuyển phát vận đơn
2. OBL (Original Bill of Lading) – Vận đơn gốc
OBL là viết tắt của Original Bill of Lading, tức vận đơn gốc. Đây là loại vận đơn có giá trị pháp lý như một chứng từ sở hữu hàng hóa. Người nào nắm giữ bản gốc của vận đơn thì người đó có quyền nhận hàng tại cảng đến.
Đặc điểm của OBL:
- Phải có ít nhất một bản gốc để nhận hàng
- Có thể chuyển nhượng, cầm cố hoặc sử dụng như tài sản đảm bảo
- Là chứng từ quan trọng trong thanh toán quốc tế (đặc biệt là L/C)
- Yêu cầu gửi bản gốc từ shipper đến consignee (qua DHL, FedEx, v.v.)
Khi nào nên dùng OBL?
- Khi giá trị hàng hóa lớn hoặc hai bên chưa có mối quan hệ giao dịch bền vững
- Khi cần kiểm soát quyền sở hữu hàng hóa trước khi giao
- Khi điều kiện thanh toán yêu cầu bộ chứng từ đầy đủ, đặc biệt là qua ngân hàng
3. So sánh SWB và OBL
| Tiêu chí | SWB (Sea Waybill) | OBL (Original B/L) |
|---|---|---|
| Tính pháp lý sở hữu | Không đại diện cho sở hữu | Đại diện cho quyền sở hữu |
| Cần bản gốc để lấy hàng | Không | Có |
| Có thể chuyển nhượng | Không | Có |
| Tốc độ lấy hàng | Nhanh chóng | Phụ thuộc vào việc nhận vận đơn gốc |
| Mức độ kiểm soát | Thấp | Cao |
| Phù hợp với giao dịch | Tin cậy, nội bộ, trả trước | Mới, thanh toán L/C, trả sau |
4. Doanh nghiệp nên chọn loại vận đơn nào?
Việc lựa chọn SWB hay OBL phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện thanh toán, độ tin cậy giữa các bên, và yêu cầu của đối tác nhập khẩu. CK Logistics khuyến nghị:
- Dùng SWB: Khi không cần kiểm soát sở hữu, muốn lấy hàng nhanh, đã thanh toán xong hoặc là đơn nội bộ
- Dùng OBL: Khi cần bảo vệ quyền lợi của người bán, kiểm soát giao hàng sau thanh toán, hoặc tuân thủ yêu cầu ngân hàng
5. CK Logistics – Đồng hành cùng bạn từ chứng từ đến cảng đích
Với đội ngũ chứng từ và khai báo hải quan dày dạn kinh nghiệm, CK Logistics luôn tư vấn kỹ lưỡng về lựa chọn vận đơn phù hợp, tránh rủi ro phát sinh không đáng có trong quá trình xuất khẩu.
Chúng tôi không chỉ thực hiện booking, mà còn cùng bạn đảm bảo hàng hóa được vận chuyển an toàn, đúng pháp lý, và tối ưu thời gian – dù bạn chọn SWB hay OBL.
CK LOGISTICS
Địa chỉ: 09 Phan Kế Bính, Phường Tân Định, Quận 1, TP.HCM
Email: susan@cklogistics.com
Hotline: 0947 656 225
Website: www.cklogistics.vn
Bài viết rất hay