Trong hợp đồng ngoại thương, việc lựa chọn điều kiện giao hàng theo Incoterms là yếu tố then chốt quyết định trách nhiệm, chi phí và rủi ro của các bên liên quan. Trong đó, FOB (Free on Board) và CIF (Cost, Insurance and Freight) là hai điều kiện phổ biến nhất với hàng hóa vận chuyển đường biển.
Vậy FOB và CIF khác nhau ở điểm nào? Khi nào nên chọn FOB, và khi nào nên chọn CIF? Hãy cùng CK Logistics phân tích cụ thể để giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định tối ưu.
1. Định nghĩa FOB và CIF theo Incoterms
- FOB (Free on Board): Người bán giao hàng tại cảng đi, hàng đã được xếp lên tàu. Người mua chịu chi phí vận chuyển, bảo hiểm và mọi rủi ro kể từ thời điểm hàng lên tàu.
- CIF (Cost, Insurance and Freight): Người bán chịu trách nhiệm vận chuyển hàng đến cảng đích, bao gồm chi phí cước tàu và mua bảo hiểm. Tuy nhiên, rủi ro vẫn chuyển giao cho người mua kể từ khi hàng qua lan can tàu tại cảng đi.
2. So sánh FOB và CIF
| Tiêu chí | FOB | CIF |
|---|---|---|
| Chi phí vận chuyển | Người mua tự chọn hãng tàu & chịu chi phí | Người bán thanh toán cước phí đến cảng đích |
| Bảo hiểm | Người mua tự mua nếu muốn | Người bán bắt buộc mua bảo hiểm theo điều khoản |
| Điểm chuyển giao rủi ro | Khi hàng lên tàu tại cảng đi | Cũng tại cảng đi (dù người bán thanh toán đến đích) |
| Tính chủ động | Người mua kiểm soát hoàn toàn việc vận chuyển | Người mua ít kiểm soát hãng tàu, lịch trình… |
| Tổng chi phí | Có thể tiết kiệm hơn nếu người mua có giá vận chuyển tốt | Người bán có thể tính thêm biên lợi nhuận vào chi phí |
| Tính minh bạch | Cao, người mua nắm mọi chứng từ và lịch trình | Phụ thuộc vào người bán nhiều hơn |
3. Khi nào nên chọn FOB?
- Khi người mua có kinh nghiệm và chủ động được hãng tàu, lịch trình
- Muốn kiểm soát chi phí vận tải, bảo hiểm
- Có đơn vị logistics riêng tại nước nhập khẩu
- Ưu tiên minh bạch và dễ xử lý chứng từ
FOB phù hợp với các doanh nghiệp có đội ngũ logistics mạnh hoặc đang nhập khẩu thường xuyên.
4. Khi nào nên chọn CIF?
- Khi người mua muốn đơn giản hóa quy trình, không quen xử lý logistics quốc tế
- Giao dịch nhỏ, không muốn mất thời gian so sánh giá cước tàu
- Chấp nhận để người bán lo toàn bộ thủ tục vận chuyển
CIF phù hợp với các đơn hàng đầu tiên, giá trị không quá lớn, hoặc người mua chưa có kinh nghiệm logistics.
5. Lưu ý: CIF không có nghĩa là người bán chịu rủi ro đến tận cảng đích
Nhiều doanh nghiệp hiểu sai rằng CIF là “người bán lo tất cả đến tận nơi”. Thực tế, theo Incoterms 2020:
- Người bán chỉ trả tiền cước và bảo hiểm, nhưng rủi ro chuyển sang người mua từ khi hàng rời cảng đi.
- Nếu có hư hỏng trên đường đi, người mua phải làm việc với bên bảo hiểm để khiếu nại.
Do đó, việc hiểu rõ vai trò, quyền và nghĩa vụ trong từng điều kiện là vô cùng quan trọng.
Lời khuyên từ CK Logistics
Nếu bạn là người xuất khẩu, hãy chủ động đề xuất điều kiện FOB để tối ưu chi phí vận chuyển và dễ dàng phối hợp với hãng tàu quen thuộc.
Nếu bạn là người nhập khẩu mới, có thể khởi đầu bằng CIF để giảm bớt rủi ro phát sinh trong khâu vận chuyển ban đầu.
Dù là điều kiện nào, CK Logistics luôn sẵn sàng tư vấn, báo giá cước tốt nhất và hỗ trợ trọn gói thủ tục từ booking – chứng từ – khai báo hải quan – giao hàng.
Liên hệ CK Logistics để được tư vấn chi tiết
- Địa chỉ: 09 Phan Kế Bính, Phường Tân Định, TP.HCM
- Hotline: 0947 656 225
- Email: susan@cklogistics.com
- Website: www.cklogistics.vn
CK LOGISTICS – Am hiểu Incoterms, tư vấn đúng – giao hàng chuẩn – đồng hành vững chắc